Historia Polskiej Cerekwi sięga czasów rzymskich kiedy to została założona osada na szlaku handlowym z Moraw do Polski. Jak donoszą źródła w 1337 r nazywano ją Noua Ecclesia, w roku 1539 Nowe Cerekwi - od staropolskiego słowa cerekiew - kościół.
W 1337 roku uzyskała prawo organizowania targów i niebawem rozwinęła się w miasteczko, które niestety z czasem podupadło.
W XVII w. miejscowość stanowiła własność znanego w tym regionie rodu Opersdorfów, w XVIII wieku przeszła w ręce równie znanego rodu Gaschinów, a później, w wieku XIX do czeskich magnatów Matuschków i wreszcie niemieckiego rodu Seherr-Thos.
W 1919 roku powstała tu silna komórka POW oraz gniazdo TG "Sokół". W plebiscycie z 1921 roku, mimo dużej zależności ekonomicznej od właściciela dóbr rycerskich oraz mimo antypolskiego terroru, za Polską głosowało 141 mieszkańców. Wielu z nich uczestniczyło też w III powstaniu śląskim. W okresie międzywojennym powstała tu komórka KPD. W czasie II wojny światowej hitlerowcy zorganizowali we wsi 2 komanda pracy dla radzieckich i brytyjskich jeńców wojennych. Po 1945 roku wieś Polska Cerekiew stała się siedzibą gminy.
 |
Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Polskiej Cerekwi, wzmiankowany w 1418 roku, wielokrotnie przebudowywany, w obecnej postaci z XVII w. W roku 1617 wzniesiono kaplicę św. Barbary z fundacji Fryderyka v. Opersdorff, a w 1763 roku dobudowana została kaplica św. Antoniego ufundowana przez v. Gaschin. Kościół jest murowany, wsparty na dwóch kolumnach z faliście wygiętym parapetem. W otoczeniu kościoła znajduje się mur wzniesiony zapewne w XVIII w., ceglany, otynkowany, z późnobarokową bramką od zachodu, fundowaną w roku 1780 przez Antoniego v. Gaschin
|
|
|
Pałac wraz z parkiem w Polskiej Cerekwi, zbudowany w 1617 roku przez Fryderyka v. Opersdorffa. W roku 1894 pałac został przebudowany i odnowiony przez Eberharda Matuszkę. Po zniszczeniach wojennych został w latach 2012-2014 częściowo odbudowany. Obecnie zaadaptowana jest tylko jedna kondygnacja - parter pałacu.
|
 |
Kamienna figura św. Jana Nepomucena z 1721 roku w Polskiej Cerekwi, zlokalizowana w obrębie parku przy ruinach pałacu. Posąg stoi na ozdobnym postumencie, ujętym w górnej części esownicacmi zdobionymi kampanulą z przeźroczem z dwóch stron. Figurę otacza ozdobna balustrada żeliwna z XIX w. Fundatorem posągu był Fryderyk Franciszek v. Gaschin.
|
 |
Kościół parafialny w Zakrzowie pw. św. Mikołaja, wzmiankowany w 1285 r. Obecny zbudowany w 1831 r., a następnie rozbudowywany (ok. 1895 r.) i odnawiany w latach 1950 i 1963. Jest to kościół klasycystyczny z częściowym zatarciem cech stylowych, orientowany, murowany z cegły, otynkowany. Prezbiterium jest zamknięte ścianą prostą, przy nim od południa znajduje się kaplica z emporą na piętrze oraz kwadratową przybudówką. Szersza nawa jest prostokątna przy niej od zachodu zbudowano kwadratową wieżę z przybudówkami po bokach, objętymi bryłą korpusu. Kościół posiada chór muzyczny murowany, wsparty na sześciu słupach.
|
 |
Pałac w Zakrzowie, o architekturze typowej dla przełomu XIX i XX wieku. Wybudowany został na planie prostokąta z narożnymi ryzalitami. Od strony południowej znajduje się portyk wsparty na ośmiu kolumnach z tarasem. Dach mansardowy z lukarnami. Zachowana klatka schodowa. Pałac otoczony jest przepięknym parkiem.
|
 |
Neogotycka kapliczka w Jaborowicach, wzniesiona, jak podaje istniejący na niej napis w roku 1801, zapewne jednak gruntownie przebudowana lub wzniesiona na nowo ok. połowy XIX wieku. Murowana z cegły, otynkowana, sześcioboczna, oszkarpowana, z wejściem i oknami ostrołukowymi w obramieniach profilowych.
|
 |
Kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła w Grzędzinie, wzmiankowany w 1264 roku. Obecny murowany, neogotycki zbudowano w latach 1873-74 w miejsce poprzedniego - drewnianego o konstrukcji szkieletowej. Szczególnie ciekawy ołtarz boczny i główny.
|
